گیربکس اتوماتیک نوعی سیستم اتقال قدرت در خودرو است که توانایی تعویض خودکار دنده ها را داشته و نیازی به دخالت راننده ندارد. این گیربکس ها به انواع مختلفی مانند CVT ، AT ، AMT ، DCT و …. تقسیم می شوند. هر کدام از این مدل ها ویژگی های منحصر به فرد خود را داشته و تعمیر انواع گیربکس اتوماتیک خودرو نیاز به تعمیرکار ماهر دارد.
در ادامه به معرفی دو مدل CVT و AT که از رایج ترین مدل های گیربکس اتومات می باشد ، می پردازیم:
گیربکس اتوماتیک CVT چیست؟
پایه کمپرسور
- برند ساتراپ جهان
- مناسب موتور:TU5
- مناسب خودرو:206 و 207 و پارس TU5
- جنس:آلومینیوم
- گارانتی:ضمانت و اصالت و تعویض 1 سال باربد پارت
گیربکس اتومات CVT (Continuously Variable Transmission) یک نوع گیربکس اتوماتیک است که نسبت دنده را به طور مداوم تغییر می دهد.
گیربکس اتوماتیک CVT از دو قرقره مخروطی (قرقره ورودی ثابت ، متحرک و قرقره خروجی) و یک تسمه V فولادی یا پلاستیکی تشکیل شده است که در هر شرایط رانندگی و هر سرعتی امکان انتخاب بهینه ترین نسبت دنده را به خودرو می دهد. طراحی سیستم CVT به گونه ای است که بدون دنده های ثابت کار می کند و نسبت دنده ها را به صورت پیوسته تغییر می دهد. قرقره ورودی به موتور متصل بوده و با تغییر دور موتور قطر آن تغییر کرده و نیروی دریافتی از موتور را به تسمه منتقل می کند. تسمه بین این دو قرقره حرکت کرده و نیرو را به قرقره خروجی منتقل می کند. قرقره خروجی به چرخ ها متصل بوده و قطر آن متغیر است و نیروی تسمه را دریافت کرده و به چرخ ها منتقل کرده و نسبت دنده را به طور مداوم تنظیم می کند ، در نتیجه نیرو به نرمی منتقل شده و تضمین کننده عملکرد بهینه خودروها در هر شرایطی است.
طراحی V شکل تسمه منجر به تسهیل در حرکت آن و قرارگیری بهتر میان دو قرقره شده و در نتیجه انعطاف پذیری آن افزایش یافته و عملکرد بهتر گیربکس را در پی خواهد داشت.
در گیربکس CVT تعویض دنده های سخت مشاهده نمی شود و همین امر منجر به شتاب بهتر خودرو و کنترل بیشتر بر قدرت موتور می شود.
در گیربکس CVT شاهد کاهش مصرف سوخت و تجربه رانندگی نرم تری هستیم.
انواع گیربکس CVT
گیربکس CVT به سه نوع اصلی تقسیم می شود:
- گیربکس CVT مبتنی بر قرقره :
شامل دو قرقره مخروطی و یک تسمه V شکل که به جای دنده های ثابت ، نسبت دنده را به صورت پیوسته تغییر می دهد و منجر به شتاب نرم و مصرف سوخت بهینه می شود.
- گیربکس CVT حلقوی :
گیربکس CVT حلقوی که به نام غلتکی نیز شناخته می شود از دیسک ها و غلتک ها برای انتقال قدرت و تغییر نسبت دنده استفاده کرده و امکان انتقال گشتاور و نسبت های بی نهایت را فراهم می کند. در طراحی سیستم CVT حلقوی دو دیسک با غلتک هایی در میان آن ها قرار دارند که نسبت های دنده را با تغییر موقعیت این غلتک ها تنظیم می کنند.گیربکس حلقوی به طور خاص در خودروهای کوچک کاربرد دارد.
- گیربکس CVT هیدرواستاتیک:
گیربکس CVT هیدرواستاتیک نوعی از گیربکس متغیر پیوسته است که به جای تسمه یا زنجیر از پمپ ها و موتورهای هیدرواستاتیک برای انتقال نیرو استفاده کرده و از این طریق اصطکاک را کاهش می دهد. پمپ ها و موتورهای هیدرولیکی به صورت مداوم جریان سیال را تنظیم کرده و نسبت دنده را تغییر می دهند. ویژگی هایی مانند دقت بالا در تنظیم نسبت دنده و اصطکاک کاهش یافته به دلیل حذف نقاط تماس در سیستم های مکانیکی منجر به استفاده از این گیربکس در ماشین آلات سنگین و صنعتی مانند تراکتور شده است.
مزایا و معایب گیربکس CVT
گیربکس CVT (ضریب متغیر پیوسته) دارای مزایا و معایب خاصی است که با توجه به نیاز مصرف کننده می توان در خصوص استفاده یا عدم استفاده از آن تصمیم گرفت.
مزایا:
- راندمان بالا و نگهداری دور موتور در بازه بهینه
- کاهش مصرف سوخت
- تعویض نرم دنده بدون تکان
- طراحی و ساختار ساده و سبک
- کاهش وزن نهایی
- هزینه های پایین تولید و نگهداری
- محبوبیت در خودروهای اقتصادی
- انتقال بهینه نیرو
معایب:
- رانندگی بدون هیجان و کسل کننده
- صدای زیاد در دورهای بالا
- تعمیرات پیچیده
- نیاز به تعمیرکار ماهر
- عمر کوتاه
- محدودیت در انتقال گشتاور بالا
عملکرد گیربکس CVT
طراحی سیستم گیربکس CVT به گونه ای است که به طور مداوم نسبت دنده را تغییر داده و راننده را از تعویض دنده دستی که در گیربکس دستی شاهد آن بودیم بی نیاز می کند.
عملکرد گیربکس ضریب متغیر پیوسته به این صورت است که راننده با فشار پدال گاز دور موتور را بالا می برد سپس قرقره ها برای فراهم کردن بهترین نسبت گشتاور و سرعت به صورت خودکار تنظیم می شوند. در این سیستم به دلیل آنکه موتور همیشه در محدوده بهینه قدرت کار می کند شاهد شتاب گیری نرم بدون وقفه و کاهش مصرف سوخت هستیم.
عواملی مانند استفاده از روغن با کیفیت نامناسب ، رانندگی در جاده های ناهموار و تعویض دنده در حین حرکت منجر به اعمال فشار زیاد به گیربکس شده و عملکرد ان را تحت تاثیر قرار می دهد.
عمر مفید گیربکس CVT
عمر مفید گیربکس CVT معمولا بین 160 هزار تا 200 هزار کیلومتر تخمین زده شده است.
عوامل متعددی مانند کیفیت ساخت ، اقدامات نگهداری منظم ، کیفیت روغن و شرایط رانندگی بر میزان عمر مفید گیربکس CVT تاثیر می گذارند که می توان با رعایت اقدامات نگهداری مانند تعویض به موقع روغن ، تعمیرات دوره ای و بررسی قطعات مصرفی مانند کلاچ و بلبرینگ ، اجتناب از گرم شدن بیش از حد گیربکس، اجتناب از شتاب گیری ناگهانی و اعمال بار زیاد گاها تا 200 هزار کیلومتر عمر مفید آن را افزایش داد.
ماشین های دارای گیربکس CVT
خودروهای مجهز به گیربکس CVT در بازار جهانی شامل مدل های متنوع خودروهای خانوادگی و اقتصادی از برندهای معتبر هستند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:
- تویوتا کمری
- هوندا آکورد
- هوندا سیویک
- نیسان جوک
- نیسان آلیتما
- نیسان ماکسیما
- میتسوبیشی اوتلندر
- میتسوبیشی میراژ
- لکسوس NX Hybrid
- تویوتا راو 4
- فورد اسکیپ
- فورد فیوژن هیبرید
- سوبارو فورستر
- سوبارو اوتبک
- چری آریزو 5 و 6
- تیگو 7 پرو
علائم خرابی گیربکس CVT
گیربکس CVT یکی از اجزای اصلی خودروهای اتومات بوده که خرابی آن می تواند منجر به تحمیل هزینه های بسیار شود.پس می بایست نشانه های خرابی را جدی گرفته و با بررسی و تعمیر به موقع آن ها از آسیب های اساسی جلوگیری کرد.
- لرزش در جعبه دنده
- سختی در تعویض دنده
- شنیدن صدای غیر عادی مانند ناله ، وزوز و کوبش در حالت دنده خلاص
- احساس بوی سوختگی به علت داغ شدن روغن گیربکس
- نشت روغن و مشاهده مایع قرمز رنگ در زیر خودرو
- کاهش نیروی کشش
- عدم جا رفتن صحیح دنده
- روشن شدن چراغ هشدار موتور
- افت قدرت
- افزایش دما
علت تقه زدن گیربگس CVT
تقه زدن گیربکس CVT به معنای شنیدن صدای ناگهانی و غیر قابل پیش بینی در هنگام تغییر دنده هاست که می تواند ناشی از مشکلات فنی مختلفی باشد. در ادامه به معرفی برخی از این علت ها می پردازیم:
- عدم انجام اقدامات نگهداری مناسب
- رها کردن ناگهانی پدال گاز
- عدم سرویس دوره ای
- روغن نامناسب
- روغن آلوده
- خرابی قطعات داخلی مانند دنده ها ، کلاچ ها یا سیستم هیدرولیکی
- آسیب به شیر برقی
- شل بودن اتصالات
- استفاده نادرست از گیربکس
- عدم هماهنگی در تعویض دنده ها
- مشکلات قطعات الکترونیکی مانند سنسورها و واحد کنترل الکترونیکی
- تغییرات ناگهانی در سرعت و یا دنده
- کثیف بودن فیلتر روغن
گیربکس اتوماتیک AT چیست؟
گیربکس اتوماتیک AT(Automatic Transmission) یا گیربکس سیاره ای نوعی سیستم انتقال قدرت در خودروهاست که به صورت خودکار دنده ها را تغییر می دهد. این گیربکس تغییر دنده ها را بدون دخالت راننده و با استفاده از مبدل گشتاور (تورک کانورتور) و مجموعه دنده های سیاره ای انجام می دهد.
گیربکس AT عمر طولانی تری دارد و راحتی و آسودگی راننده را مخصوصا در ترافیک فراهم می کند و به همین دلیل مناسب خودروهای شهری که در مکان های پرترافیک تردد می کنند می باشد.
گیربکس AT شامل سه بخش اصلی مبدل گشتاور (تورک کانورتور) ، مجموعه دنده های سیاره ای و سیستم کنترل هیدرولیکی است.
- تورک کانورتور نیروی موتور (گشتاور تولیدی موتور) را از طریق مایع هیدرولیک به گیربکس منتقل می کند و به تنظیم دور موتور با سرعت خودرو کمک می کند.
- مجموعه دنده های سیاره ای شامل دنده خورشیدی ، دنده سیاره ای و دنده رینگی است که نسبت های مختلف دنده را فراهم می کنند. دنده خورشیدی در مرکز قرار گرفته و به شفت ورودی متصل است. چرخ دنده سیاره ای توسط چرخ دنده رینگی احاطه شده و به دور دنده خورشیدی می چرخد.چرخ دنده رینگی نیز به شفت خروجی متصل است. با تغییر سرعت و جهت چرخش این دنده ها نسبت های مختلف دنده ایجاد شده و عملیات تعویض دنده خودکار توسط گیربکس انجام می شود.
- سیستم کنترل هیدرولیکی با استفاده از شیر برقی و فشار روغن تعویض دنده ها را مدیریت می کند. زمانی که خودرو نیاز به تعویض دنده دارد سیستم کنترل الکترونیکی (ECU) با تحلیل داده ها شیر برقی مربوطه را فعال کرده و روغن فشرده را به کلاچ های مناسب هدایت می کند. این عمل منجر به درگیری کلاچ ها و تغییر نسبت دنده می شود .
انواع گیربکس AT
گیربکس Al4 یک گیربکس اتوماتیک 4 سرعته است که توسط شرکت رنو طراحی شده و در خودروهای ایرانی مانند پژو 206 و پژو 207 نیز استفاده می شود.گیربکس Al4 در واقع زیرمجموعه ای از گیربکس AT می باشد.
انواع گیربکس مزایا و معایب گیربکس AT
گیربکس اتوماتیک AT یکی از محبوبترین مدل های گیربکس در خودروها می باشد که مزایا و معایب متعددی دارد و هر مصرف کننده با توجه به نیاز خود باید بتواند با بررسی این ویژگی ها انتخاب آگاهانه ای داشته باشد.
مزایا:
- آسودگی در رانندگی
- تمرکز بالاتر در رانندگی
- کاهش استهلاک موتور
- کاهش استهلاک گیربکس
- تعویض دنده نرم و روان
- انتقال قدرت مطلوب
- انتقال قدرت بی صدا
معایب:
- اتلاف انرژی در گیربکس AT
- مصرف سوخت بالاتر
- هزینه ساخت بالا
- هزینه تعمیر گیربکس بالا
- پیچیدگی طراحی و ساختار
- تعمیرات گیربکس دشوار
- نیاز به تعمیرکار ماهر
- وزن بالا
- تعداد قطعات داخلی بسیار
عملکرد گیربکس AT
فرآیند تعویض دنده اتوماتیک در گیربکس AT به صورت خودکار و بدون دخالت راننده انجام می شود.
زمانی که راننده پدال گاز را فشار می دهد سیستم کنترل الکترونیکی (ECU) دیتاهایی مانند سرعت خودرو و دور موتور را دریافت می کند و براساس آن تصمیم می گیرد که آیا زمان تعویض دنده فرارسیده است یا خیر؟
مبدل گشتاور نیروی موتور را به گیربکس منتقل کرده و با استفاده از کلاچ ها و شیرهای هیدرولیک با کنترل الکترونیکی دنده مناسب را در زمان مناسب انتخاب می کند. در نتیجه تعویض دنده به صورت نرم و پیوسته و در زمان مناسب بدون دخالت راننده انجام می شود.
عمر مفید گیربکس AT
عمر مفید گیربکس اتوماتیک AT معمولا بین 250 تا 300 هزار کیلومتر تخمین زده می شود.گاها می توان با سرویس های دوره ای و اقدامات روتین نگهداری عمر مفید را تا 500 هزار کیلومتر نیز رساند.
عواملی مانند کیفیت بالای روغن و تعویض به موقع آن ، اجتناب از شتابگیری و توقف ناگهانی ، عدم اعمال فشار اضافی بر گیربکس ، نصب فیلتر مناسب جهت جلوگیری از ورود ذرات آلودگی ، اطمینان از سلامت سیستم خنک کننده ، بررسی دوره ای ، تعمیر و تعویض قطعات فرسوده می تواند عمر مفید گیربکس را به میزان قابل توجهی بالا ببرد.
ماشین های دارای گیربکس AT
پایه کمپرسور
- برند ساتراپ جهان
- مناسب موتور:TU5
- مناسب خودرو:206 و 207 و پارس TU5
- جنس:آلومینیوم
- گارانتی:ضمانت و اصالت و تعویض 1 سال باربد پارت
خودروهای مجهز به گیربکس AT مدل های متنوعی از برندهای معتبر هستند که در ادامه بر معرفی برخی از آن ها می پردازیم
- هایما S7
- سوزوکی ویتارا
- شورلت اسپارک
- دنا پلاس
- تارا
- ریرا
- چری تیکو 7
- مزدا تری نیو
- جک J4
- جک J5
- راین R3
- دانگ فنگ H30 کراس
- بی ام دبلیو سری 3
- مرسدس بنز کلاس C
- مرسدس بنز کلاس A
- آئودی A4
- فولکس واگن یاسات
- فولکس واگن گلف
- رنو تالیسمان
- پژو 3008
گیربکس اتوماتیک AT ساخت کجاست؟
گیربکس های دنده اتوماتیک AT معمولا از تکنولوژی چرخ دنده سیاره ای بهره می گیرد. اولین گیربکس اتوماتیک توسط شرکت جنرال موتورز در دهه 1930 تولید شده و این گیربکس تا به امروز در بسیاری ار خودروها استفاده شده است. این نوع گیربکس به دلیل پیچیدگی های طراحی و ساخت معمولا در کارخانه های تخصصی خودرو مانند تسلا ، تویوتا و فورد ساخته می شود.
طراحی و تولید گیربکس AT معمولا در کشورهای مختلف از جمله چین ،آلمان ، ژاپن و فرانسه انجام می شود.
تفاوت گیربکس AT و CVT
پایه کمپرسور
- برند ساتراپ جهان
- مناسب موتور:TU5
- مناسب خودرو:206 و 207 و پارس TU5
- جنس:آلومینیوم
- گارانتی:ضمانت و اصالت و تعویض 1 سال باربد پارت
گیربکس های AT و CVT از نظر ساختار و عملکرد تفاوت های قابل توجهی دارند که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم
- ساختار :
گیربکس AT از قطعات پیچیده بیشتری مانند چرخ دنده ها و سیستم هیدرولیک تشکیل شده است ، در حالی که گیربکس CVT تنها از تسمه و فولی برای انتقال قدرت استفاده می کند.
- تعویض دنده:
در گیربکس AT راننده تغییرات دنده را احساس می کند ولی در گیربکس CVT تغییرات نرم و نامحسوس است.
- مصرف سوخت:
گیربکس CVT معمولا مصرف سوخت پایینتری داشته و عملکرد بهینه ای را ارائه می دهد
- حفظ دور موتور :
گیربکس CVT قادر است بهینه ترین دور موتور را حفظ می کند.
- شتاب گیری:
گیربکس AT معمولا شتاب بهتری در شریط رانندگی خاص مانند سربالای ها ارائه می دهد.
- وزن :
گیربکس CVT سبکتر بوده و وزن نهایی خودرو را کاهش می دهد.
- توان تحمل :
گیربکس AT توان تحمل بارهای گشتاور بالاتری را دارد.
گیربکس AT بهتر است یا CVT ؟
گیربکس های اتومات AT و CVT با توجه به ویژگی هایشان هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و هر مصرف کننده می بایست با توجه به نیاز خود مدل بهتر را انتخاب نماید.
- اگر هدف مصرف کننده دستیابی به گیربکسی با مصرف سوخت پایین باشد گیربکس CVT انتخاب بهتری است.
- اگر هدف مصرف کننده دستیابی به گیربکسی با شتاب نرم باشد گیربکس CVT انتخاب بهتری است زیرا دنده ها به صورت پیوسته تغییر کرده و شتابگیری روانتری را ارائه می دهد.
- اگر هدف مصرف کننده کنترل بیشتر راننده بر خودرو باشد گیربکس AT انتخاب بهتری است.
- اگر هدف مصرف کننده طول عمر بالاتر گیربکس باشد گیربکس AT انتخاب بهتری است.
لوازم یدکی و قطعات انواع گیربکس اتومات
با هر پیشرفتی که درصنعت گیربکس خودرو انجام می شود تامین کنندگان اصلی ایران خودرو اقدام به تولید قطعات اصلی و با کیفیت انواع گیربکس اتومات در ایران می کنند و شرکت ساتراپ جهان هم پس از عرضه گیربکس های اتومات ایران خودرو در بازار اقدام به تولید و عرضه قطعات مناسب گیربکس 206 و 207 نموده و محصول تولیدی با کیفیت و جدیدی را مانند محصولات پیشین خود همچون اویل پمپ ، درب ترموستات ،پایه دسته موتور ، تسمه سفت کن و پایه کمپرسور به سهولت و از طریق فروشگاه اینترنتی باربدپارت در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهد.
ازطریق📞این لینک باما درتماس باشید.
