باربد پارت ← قطعات پایه‌ای موتور ← پایه دینام ← دینام خودرو

دینام خودرو

نویسنده: الهام خاکعلی
بهمن ۲۳, ۱۴۰۲
دیدگاه ها: بدون نظر

تمامی خودروها برای حرکت کردن نیاز به سوخت دارند و اهمیت نوع سوخت مورد نیاز و کیفیت آن بر همگان آشکار است ، اما همه ما می دانیم خودرو برای حرکت علاوه بر سوخت به نیروی الکتریکی هم نیاز دارد که وظیفه تولید جریان متناوب ( جریان AC ) برای شارژ باتری خودرو و تامین انرژی جریان الکتریکی مورد نیاز خودرو بر عهده دینام یا آلترناتور است.

در اینجا سوالی که مطرح می شود این است که تفاوت دینام و ژنراتور در چیست؟

دینام وسیله ای است که انرژی مکانیکی را به جریان متناوب تبدیل می کند، در صورتی که ژنراتور انرژی مکانیکی را به جریان مستقیم یا متناوب تبدیل می کند.

پس دینام را می توان دینام را نوعی ژنراتور دانست.

دینام در تمامی خودروهای غیر هیبریدی که اساس کار موتور آن ها احتراق داخلی می باشد وجود دارد . عموما نحوه عملکرد دینام در همه خودروها مشابه است و تنها در موارد جزئی تفاوت هایی دیده می شود.

مجموعه روتور ( آرمیچر ) ، رگولاتور ( آفتامات ) ، کلکتور، پولی (قرقره) ، پوسته فلزی ، استاتور و چند قطعه زغال کنار هم ، قطعه دینام خودرو را تشکیل می دهند ،که معمولا در کنار موتور ، زیر پمپ هیدرولیک توسط یک تسمه شیاردار در مدار چرخش موتور قرار می‌گیرد. جهت جلوگیری از تکان خوردن ، لرزش و جابه جایی دینام هنگام روشن بودن موتور ، باید از پایه نگهدارنده دینام استفاده کرد که از یک طرف به دینام و از طرف دیگر به بدنه موتور متصل می شود. وظیفه اصلی پایه دینام کمک به نصب صحیح دینام در جای خودش است که این کار منجر به تامین بهتر برق دینام و شارژ بهتر باتری خودرو و درنتیجه بهبود عملکرد خودرو می شود.

دینام در ابتدا باتری را شارژ می کند و سپس نیروی اضافی تولید شده را به سیستم های الکترونیکی مختلف خودرو نظیر فرمان برقی ، برف پاک کن ، گرمکن صندلی و … ارسال می کند .

دینام اغلب نیاز به تعمیر و نگهداری خاصی ندارد و در صورت بررسی دوره ای و نظارت بر کارکرد صحیح آن عمر مفیدی حدود 10 تا 15 سال دارد.

در صورت خرابی دینام ، خودرو روشن می شود و باتری آن شارژ می شود ولی پس از تمام شدن انرژی ذخیره شده در باتری ، خودرو خاموش می شود.

به همین جهت شرکت ساتراپ جهان تولید کننده اصلی قطعات موتوری ایران خودرو با اتکا بر دانش فنی ، ریخته گری اصولی و ماشین کاری حرفه ای و با استفاده از دقیقترین ابزار کنترلی محصولی با کیفیت از جنس آلومینیوم تولید کرده که کیفیت آن توسط تیم مهندسی و به وسیله دستگاه های مورد تایید ایران خودرو تضمین شده است.

وظیفه اصلی دینام خودرو تولید برق و جبران کمبود برق رسیده از باتری ، در حین روشن بودن خودرو است که دینام این برق را در اختیار باتری قرار می دهد . در حقیقت ، اگر دینام وجود نداشته باشد ، برق باتری به ‌سرعت خالی شده و خودرو روشن نمی‌شود . از نکات مهم در مورد این قطعه ، نداشتن سر و صدای اضافی حین کار کردن ، تولید برق مناسب و یکسره ، عملکرد مناسب قطعات برقی و عدم قطع و وصلی در تولید برق است.

اگر دینام خودرو خراب شود ، خودروی شما روشن نمی‌شود و درصورت روشن شدن، بیش از چند دقیقه ، روشن نمی‌ماند . با این‌حال ، قبل از اینکه این اتفاق بیفتد ، احتمالاً با یک یا چند مورد از این علائم خرابی دینام خودرو که در ادامه به آن‌ها اشاره شده ، مواجه خواهید شد.

دینام از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

روتور (سیم پیچ داخلی ) Rotor :

روتور سیم پیچ استوانه ای احاطه شده توسط آهن ربا در داخل دینام است که از طریق سیستم قرقره و تسمه دینام می چرخد. روتور به عنوان یک آهنربای الکتریکی در حال چرخش با قطب شمال و جنوب عمل می کند.

استاتور (سیم پیچ خارجی) Stator :

استاتور شامل سه سیم پیچ سیمی است که از طریق یک حلقه آهنی پیچیده شده است و یک سر هر سیم پیچ به هم متصل است . استاتور خارج از روتور قرار می گیرد، هنگامی که میدان مغناطیسی ایجاد می شود، جریان الکتریکی ایجاد می شود.

رگولاتور (تنظیم کننده) Regulator :

هرچه روتور سریعتر بچرخد ولتاژ بیشتری در استاتور القا می شود ، رگولاتور ولتاژ یک دستگاه الکترونیکی است که هدف آن تنظیم ولتاژ به گونه ای است که ولتاژهای خروجی استاتور بدون توجه به سرعت چرخش روتور نسبتا ثابت بماند . رگولاتور ولتاژ مقدار برق توزیع شده از دینام به باتری را کنترل می کند و در صورتی که جریان بیش از حد باشد آن را قطع می کند. رگولاتورها با عملکردهای مختلفی طراحی می شوند و بسته به مشخصات آنها کار می کنند.

دیود (یکسو کننده) Rectifier :

حال برای تولید جریان مستقیم توسط دینام باید جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل کنیم . یکسو کننده برای تبدیل جریان از جریان متناوب (AC) به جریان مستقیم DC)) در طول فرآیند شارژ استفاده می شود . دیود تنها اجازه می دهد جریان در یک جهت جریان یابد و دارای دو ترمینال آند و کاتد می باشد.اگر آند مثبت تر از کاتد باشد جریان از دیود عبور می کند ولی اگر آند منفی تر از کاتد باشد جریانی از دیود عبور نمی کند. یکسو کننده دینام عموما از 6 عدد دیود تشکیل شده است که برای محافظت این دیودها در برابر سوختن آن ها را داخل هیت سینک نصب کرده اند . به علت آنکه استاتور از چندین سیم پیچ تشکیل شده است پس چندین ولتاژ AC داریم پس طبیعی است دیود ها را به گونه ای پیکربندی کنیم که بتوانند جریان های AC را یکسو کنند.

پوشش انتهایی درایو Drive End Bearing :

یاتاقان ها برای محافظت از چرخش شفت روتور طراحی شده اند.

پولی (قرقره ) Pulley :

قرقره به شفت روتور و سیستم تسمه دینام متصل است . چرخش ایجاد شده توسط موتور سیستم تسمه دینام ، قرقره را شروع به شارژ می کند.

دینام خودرو چگونه باتری را شارژ می کند؟

در حالی که وظیفه باتری روشن کردن خودروی خاموش شما است، وظیفه دینام زنده و فعال نگه داشتن خودروی روشن شماست. دینام وظیفه تغذیه وسایل الکترونیکی مانند چراغ جلو ، ابزار داشبورد ، رادیو و ... خودرو را در حین رانندگی و یا در حال حرکت دارد . دینام شما همچنین وظیفه شارژ باتری ماشین شما را در حین رانندگی بر عهده دارد.

دینام جریان متناوب تولید می کند در حالی که باتری خودرو با جریان مستقیم کار می کند. پس باید جریان خروجی از دینام از طریق دیودها به فرمی تبدیل شود که باتری بتواند از آن استفاده کند.

درون دینام دو سیم پیچ وجود دارد. یکی سیم پیچ خارجی (استاتور) و دیگری سیم پیچ داخلی (روتور) .

در خودرو، موتور تسمه دینام را می چرخاند که این تسمه ، قرقره متصل به دینام را می چرخاند .

رگولاتور ولتاژ ، ولتاژ ثابت و از پیش تعیین شده را تولید و به روتور می رساند و آن را تبدیل به آهن ربا می کند، پس از آن نیروی چرخشی گرفته شده از موتور باعث چرخش روتور آهنربایی می شود. میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط روتور چرخان باعث ایجاد جریان الکتریکی AC در استاتور می شود . پس از آن جریان الکتریکی AC به دیودهای یکسو کننده جربان فرستاده شده و جریان متناوب (AC) به جریان مستقیم ) DC (تبدیل شده و می توان از ان برای وسایل الکترونیکی داخل خودرو استفاده کرد .

در نهایت جهت کنترل میزان ولتاژ خروجی و جلوگیری از سوختگی سیستم های الکترونیکی ، میزان ولتاژ توسط یک رگولاتور کنترل می شود.

دینام ها معمولاً می توانند تا پایان عمر وسیله نقلیه شما دوام بیاورند، اما همیشه این اتفاق نمی افتد. فرسودگی عمومی، آسیب ناشی از گرما، استفاده بیش از حد، قرار گرفتن در معرض آب، خرابی در قطعات مانند رگولاتور ، پایه های اتصال ، بلبرینگ ها و هرزگرد ها می تواند دینام شما را قبل از عمر مفید پیش بینی شده خراب کند.

علائم خرابی دینام پژو :

روشن شدن چراغ هشدار خودرو : وقتی چراغ هشدار روی داشبورد ظاهر می‌شود و علامت “ALT” یا “GEN” را نشان می‌دهد، به این معناست که یک مشکل جدی در سیستم الکتریکی ماشین از جمله دینام وجود دارد . دینام‌ ها طوری طراحی شده‌اند که در یک ولتاژ خاص (معمولا بین 13-14.5 ولت) کار می‌کنند. از آن‌جایی‌که، چراغ هشدار به رایانه‌ی داخل خودرو متصل است و خروجی ولتاژ دینام را کنترل می‌کند، در صورت کاهش ولتاژ دینام یا افزایش آن، چراغ چک ماشین روشن می‌شود.
بوی لاستیک یا سوختگی سیم از خودرو : تسمه‌ی محرک دینام ، تحت کشش و اصطکاک دائمی و نزدیک به موتور خودرو قرار دارد، ممکن است به مرور زمان فرسوده شده و بوی ناخوشایندی همچون لاستیک سوخته از آن متصاعد شود. همچنین ممکن است این بوی سوختگی ناشی از بروز مشکل در سیم‌های دینام باشد که در صورت عدم تعمیر به موقع ، دینام هم خراب خواهد شد.
شنیدن صدای جیر جیر :زمانی که پولی دینام، به‌ درستی با تسمه‌ی محرک ، تراز نباشد یا بلبرینگ دینام فرسوده شده باشد منجر به شنیدن صدای جیر جیر از زیر کاپوت می شود.
تمام شدن باتری یا به اصطلاح خوابیدن باتری : به دلیل آنکه دینام برق مورد نیاز باتری را در حین حرکت خودرو تامین می کند.درصورتی‌ که دینام از کار بیافتد ، شارژ باتری به‌ سرعت تخلیه می‌شود.
پر نور یا کم نور شدن چراغ های خودرو : به دلیل آنکه دینام تامین کننده انرژی چراغ های خودرو است ، چشمک‌زدن ، کم‌نور یا ضعیف شدن چراغ‌ها ، ممکن است از نشانه‌ های خرابی دینام خودرو باشد . همچنین ممکن است از کار افتادن دینام خودرو منجر به انتقال ولتاژ ناپایدار به چراغ ها شود ، در این‌صورت ممکن است چراغ‌های جلوی ماشین کم ‌نورتر یا پرنورتر از حالت عادی شوند . همچنین ، ممکن است نورهای سوسوزن یا نورهای متغیر از پرنور به کم‌نور و یا از کم نور به پرنور را مشاهده کنید.
عملکرد کند لوازم جانبی : به دلیل آنکه دینام تامین کننده انرژی چراغ های خودرو است خرابی دینام ممکن است منجر به کند شدن عملکرد لوازم جانبی شود . به‌عنوان مثال در حالتی که پنجره‌های خودرو بیشتر از حد معمول بالا و یا پایین روند یا گرم‌کن صندلی ‌ها به‌ سرعت گرم نشوند و یا سرعت ‌سنج و سایر ابزارها شروع به خراب شدن کرده باشند ، ممکن است مشکل از دینام خودرو باشد
مشکل در استارت زدن یا خاموش شدن مکرر خودرو: اگر دینام خراب باشد ، نمی‌تواند باتری را شارژ کند و در نتیجه ، باتری قدرت کافی برای روشن‌کردن خودرو نخواهد داشت.

دلایل خرابی دینام :

کهنه شدن دینام:عمر مفید دینام خودرو بین 5 تا 8 سال می باشد. بعد از این مدت، دینام فرسوده شده و باید تعویض شود. البته این بدین معنا نیست که دینام زودتر از این زمان نمی‌تواند خراب شود.
مشکل در سیم کشی : خودرو برای رساندن نیرو به دینام از تعداد زیادی سیم تشکیل شده است که در صورت پاره و فرسوده شدن هر یک از این سیم‌ها، دینام با مشکل مواجه می‌شود و نمی‌تواند به شارژ باتری ادامه دهد.
شل بودن پایانه های باتری : ممکن است شل شدن یا خوردگی پایانه‌ های باتری (به‌دلیل تجمع اسید) باشد دلیل خرابی دینام خودرو باشد ، در این حالت دینام یا اصلا شارژ نمی‌شود یا به‌طور نامنظم از ولتاژ پایین به بالا پرش می‌کند.
خرابی فیوز : از مواردی که برای علت خرابی دینام باید بررسی شود فیوز است . فیوز را بررسی کنید که نسوخته باشد . فیوزها به ‌مرور زمان فرسوده شده یا با عبور موج جریان شدید برق از آن‌ها ، منفجر می‌شوند.
شکستگی پولی یا تسمه : دینام از نیروی مکانیکی ایجاد شده توسط تسمه و پولی، برای تولید انرژی الکتریکی خودرو استفاده می‌کند ، در صورتی‌که هر کدام از این دو مورد آسیب ببینند ، انرژی مکانیکی وجود نخواهد داشت که دینام آن را به انرژی الکتریکی تبدیل کند.
درجه حرارت بالا : گرما مهم‌ترین عاملی است که در عملکرد دینام و مدت زمان ماندگاری آن تأثیر دارد .گرما، مقاومت الکتریکی را افزایش می‌دهد ، بنابراین دینام برای عملکرد مناسب باید با حداکثر توان خود کار کند همین امر باعث می‌شود که به مرور توان و قدرت دینام خودرو برای تولید و تامین جریان برق کاهش یابد. علاوه بر این، دینام با سخت کار کردن ، فشاری غیرضروری به تسمه‌ی محرک خود و موتور وارد می‌کند . در نتیجه منجر به کاهش عمر مفید یاتاقان ها می شود.
آلودگی و گرد و غبار : ورود گرد و غبار به دینام یکی دیگر از دلایل خرابی دینام خودرو است. به همین دلیل تمیز و دور از آلودگی نگه داشتن دینام ساده‌ترین کاری است که برای حفظ سلامت دینام خودرو می توان انجام داد.

دینام خودرو را چگونه عیب یابی کنیم ؟

عیب یابی دینام امری تخصصی است و نمی توان بدون داشتن تخصص و دانش و مهارت کافی به تشخخیص عیب پرداخت و معمولا باید مشکلات دینام و تعمیر آن را به مکانیک و باطری ساز با تجربه سپرد.

تعمیر کاران در ابتدا خودرو و دینام را تست کرده و نشانه های اولیه را کنترل می کنند.

در صورت به نتیجه نرسیدن از طریق دستگاه های کنترلی ولتاژ ورودی و خروجی باتری و سیستم شارژ خودرو را تست می کنند.

در صورت خرابی سیستم شارژ تعمیرکار شل بودن تسمه دینام و سیم کشی سیستم شارژ دهی را چک می کند و در صورت سلامت این موارد تعمیرکار متوجه خرابی دینام می شود. دینام در اغلب موارد قابل تعمیر است و نیازی به تعویض کامل آن که امری پر هزینه است نمی باشد.

پیشنهاد می شود درصورتی که نیاز به تعویض دینام بود ، تسمه دینام را نیز تعویض کنید تا در زمان نیاز به تعویض تسمه نیاز به باز کردن مجدد دینام نباشد.لازم به توضیح است تعویض تسمه دینام کم هزینه است .

چگونه عمر دینام خودرو را افزایش دهیم؟

در صورت شنیدن صدای جدید و غیر عادی از دینام فورا به تعمیرکار جهت جلوگیری از آسیب بیشتر دینام مراجعه کنید.
در مناطقی که باران زیاد می بارد و یا اگر از خودروی شخصی برای آفرود استفاده می کنید ، برای جلوگیری از ورود آب به دینام و خرابی آن از سلامت سپر و محافظ آب جلوی خودرو اطمینان پیدا کنید.
به صورت منظم سلامت لوله های رادیاتور را چک کنید و از عدم نشتی آن ها اطمینان حاصل نمایید و در صورت نشتی جهت جلوگیری از ورود آب آن ها به داخل دینام نسبت به تعویض آن ها اقدام نمایید.
نشتی روغن را نیز مانند نشتی آب چک کنید.
در هنگام شست و شوی موتور خودرو جهت دور ماندن دینام از آب و مواد شوینده آن ها محکم درون یک کیسه پلاستیکی بپیچانید.

از طریق 📞این لینک با ما در تماس باشید.